mei 2019 Archieven

Avocadoschil

1 Fleur van Greuningen Het Verhaal
3 mei 2019

Grote kastanjebomen in Berlijn, ze droomt zichzelf naar de grootstad. Kijkend naar boven, ziet ze hoe de verschillende lagen bladeren met de zon spelen, donkergroen, lichtgroen, met een briesje is de tekening telkens volledig anders. Hier wandelt ze graag, lichtende klinkers ontwijkend. Links en rechts hoge Plattenbauten in pasteltinten.

Op reis naar Nergens? 501 jaar Utopia

Gideon de Jong De Letter
25 mei 2018

Het appeal van Thomas Mores ‘Utopia’, een halve eeuw uit, is meer dan welkom escapisme: het boek heeft een actuele politieke boodschap, betoogt Gideon de Jong.

Waarom nog protesteren? Het perspectief van een student op de erfenis van mei ‘68

Sebald van der Waal Actualiteiten, Politiek
22 mei 2018

22 mei vindt aan de Universiteit van Amsterdam een Night of Protest plaats. UvA-student Sebald van der Waal bepleit dat studenten meer dan genoeg redenen hebben om mee te protesteren.

Het beest verlangt niets

Robin Kramer Actualiteiten
11 mei 2018

Wat is er enger dan een kwaad dat al in ieder van ons zit? Robin Kramer duikt met de horrorfilm Annihilation en de schrijver H.P. Lovecraft in onze beleving van het kwade.

Hoeders van de open vlakte

Jelte Hommes Actualiteiten
2 mei 2018

In een democratie moet het centrum van de macht altijd een open, lege plek zijn, om te voorkomen dat ze afglijdt naar een totalitair systeem. Hoe gaan we daar tegenwoordig mee om? En is dit wel de juiste weg? Lees hier het winnende essay van de Nexus essaywedstrijd, geschreven door Jelte Hommes!

Over een literaire leugen

Jitse Senf Actualiteiten, De Letter
1 mei 2018

De grens tussen fictie en waarheid is geen gegeven, zeker niet in de literatuur. Jitse Senf laat zien wat er gebeurt als auteurs met die grens durven spelen.

De tuinboon

Mariken Heitman Het Verhaal
31 mei 2017

Ieder jaar zet ik tuinbonen in mijn moestuin. Voordat ik ze zaai, laat ik ze een dag en een nacht weken. Dan zuigen ze zich vol en worden zachter. Sommige bonen barsten open, die kun je niet meer gebruiken.

Weten is meten

Mark Coelen Wetenschap
30 mei 2017

Meten is weten leerden we altijd, maar in de quantummechanika weten we niet wat een meting is. Alternative facts op atoomniveau?

Herdenken herdacht

Mare Groen Actualiteiten, Nederlands
26 mei 2017

Er is de afgelopen jaren regelmatig gepleit voor een verruiming van de herdenking op 4 mei: niet alleen de witte geschiedenis moet worden herdacht, er moet ook ruimte zijn voor de herdenking van bijvoorbeeld vluchtelingen. Mare Groen legt uit waarom deze strategie de hegemonie van 4 mei juist in de hand werkt.

Het boek als monument

Willem Pije Geschiedenis
23 mei 2017

Officiële herdenkingen kunnen nauwelijks individueel worden beleefd, terwijl dat minstens net zo waardevol is. Literatuur en kunst kunnen juist door hun subjectiviteit waardevolle monumenten zijn.

De invloed van de filterbubbel is overschat

Dylan Meert Actualiteiten, Politiek
22 mei 2017

De online filterbubbel zou één van de grootste, politieke gevaren zijn. Dylan Meert betoogt anders: om vervreemding tegen te gaan is empathie nodig.

Jeuk

Else Boer Het Verhaal
17 mei 2017

Aan mijn gezicht is niets te zien – niets dan de rode striemen die ik er zelf op heb gekrast. Het tl-licht vergroot het rood nog eens uit, maar zelfs in normaal licht kan ik de lijnen over mijn schedel zien lopen.

De horizon van het verhaal

Julie Benschop-Plokker Actualiteiten, Filosofie
15 mei 2017

Julie Benschop-Plokker behaalde met haar essay de tweede plek voor de essaywedstrijd van #ikschrijf.

Menstruatie op de werkvloer

Elma Dujso Actualiteiten, Feminisme
15 mei 2017

Vrouwen met hevige menstruatieklachten gaan met pijn naar hun werk of moeten zich ziekmelden. Maar ongesteld zijn is helemaal geen ziekte. Een menstruatieverlof biedt uitkomst.

Subtiele sabotage

Richard Jongeneelen Kunst, Politiek
11 mei 2017

In de jaren zestig schopten Poolse regisseurs van animatiefilms al tegen het dictatoriale regime aan, met hulp van overheidsgeld. Richard Jongeneelen laat zien hoe de huidige generatie kunstenaars zich tegen de dwingende samenwerking van kerk en staat verzet.

De blikken vlinder

Harm Hendrik ten Napel Het Verhaal
3 mei 2017

Hij heeft het niet koud maar hij trilt wel. Kenneth laat de rilling door zijn kaken heen gaan, zijn schouders komen daarna, dan trillen zijn buik en zijn bovenbenen.

Lijst van eindeloze lijsten

Lodewijk Verduin De Letter
2 mei 2017

Lijsten lijken erg praktisch om een overdaad aan informatie in vast te leggen. Lodewijk loopt een paar lijsten langs in de literatuur en ziet dat ze daar heel wat meer doen dan informatie opsommen.

Geachte Ilja Leonard Pfeijffer

Lennart Kruijer Actualiteiten, Literatuur
27 mei 2016

Wat heeft een schrijver nou “verdomme” te zeggen over de wereld? Lennart Kruijer legt de gelauwerde Ilja Leonard Pfeijffer in een open brief het vuur aan de schenen.

‘Ongedicht’: het potentieel van het digitale

Obe Alkema De Letter
26 mei 2016

Is online kunst echt minder #authentiek dan analoge? Obe Alkema bespreekt het artistieke potentieel van een breed scala aan mengvormen.

Interlaken

Robin Kramer Het Verhaal
25 mei 2016

Er is iets vreemds aan de hand met de lucht. Ik zie het voor het eerst als we de tunnel uit komen. Mijn vriendin rijdt, ik zit in de bijrijdersstoel en wordt overgoten door een soort roze licht.

Liever geluk dan winnaarsmentaliteit

Ger Post Actualiteiten
23 mei 2016

'Echte winnaars' vertellen ons dat je koste wat het kost moet blijven vechten. Deze mentaliteit duikt ook steeds meer op in de rest van de samenleving, met nadelige gevolgen.

Klimaat als natuurlijk fenomeen of sociaal probleem?

1 Petra van der Kooij Actualiteiten, Politiek, Wetenschap
20 mei 2016

De mens als geologische kracht en het klimaat een natuurwetenschappelijk probleem? Veel te kort door de bocht, betoogt Petra van der Kooij. We moeten klimaatverandering politiseren om tot een leefbare en rechtvaardige wereld te komen.

Geluk als schoolvak

1 Else Boer Actualiteiten
17 mei 2016

Leiden een geslaagde schoolcarrière en goedverdienende baan automatisch tot geluk? Nee, betoogt Else Boer, er zou daarvoor op school meer aandacht besteed moeten worden aan een 'geluksvak'.

Vreemde vogels

1 Alex Philippa Actualiteiten
13 mei 2016

De krijsende halsbandparkiet is een bron van ergernis en overlast in de stedelijke parken. Onterecht, meent Alex Philippa. We zouden hun aanwezigheid juist moeten begrijpen en accepteren.

Houellebecqs ‘Onderworpen’ en het einde van Europa

Arthur Berkhout De Letter
12 mei 2016

Een islampolitieke toekomst voor Frankrijk, hoe geloofwaardig is die? Arthur Berkhout onderwerpt Houellebecqs roman aan een grondige politieke analyse en trekt een verrassende conclusie.

Literatuur ten tijde van Trump

Thomas Heij Literatuur, Politiek
11 mei 2016

Een betoog voor het belang van literatuur tegen xenofobie en consumentisme. Thomas Heij zet uiteen hoe Walt Whitman's werk ons een andere visie op democratie geeft.

Nog een rondje voor het buikje

Fien Veldman Het Verhaal
4 mei 2016

De dag dat Carmen vermist raakte was een dinsdag. Het was 2002, de zon scheen. Haar moeder stond huilend op het schoolplein. Het zou vijf dagen duren voordat ze werd gevonden.

Waarom we vaker over Bernie moeten praten

Paul Buckley Actualiteiten, Politiek, Verenigde Staten
2 mei 2016

Bernie Sanders heeft met zijn on-Amerikaanse standpunten onverwacht veel losgemaakt. Hij gaat de nominatie waarschijnlijk niet krijgen, maar zijn invloed op Hillary Clinton en de Amerikaanse politiek als geheel is niet te onderschatten. Toch krijgt hij in de Nederlandse media nauwelijks aandacht.

Literaire lijsten

Maurits Lesmeister De Letter, Literatuur
28 mei 2015

Lijsten zijn alomtegenwoordig, in het leven en in de literatuur. Hoewel lange lijsten de lezer misschien verleiden tot overslaan, vervult de lijst wel degelijk een literaire functie. Maurits Lesmeister brengt een ode aan de literaire opsomming.

De reis is het doel

1 Tobias Wals Filosofie
22 mei 2015

De wereld ligt tegenwoordig letterlijk aan onze voeten: verre reizen maken is niet alleen gemeengoed geworden, maar voor veel mensen zelfs bijna een levensdoel op zich. Tobias Wals vraagt zich af waar deze obsessie met reizen vandaan komt.

Bedrijfsleven: kijk naar het Noorden!

Marijn Knip Actualiteiten, Wetenschap
19 mei 2015

Het Nederlandse bedrijfsleven kent geen traditie van investeren in de wetenschap. In Denemarken heerst daarentegen de opvatting dat bedrijven als onderdeel van de samenleving ook bijdragen aan de ontwikkeling van die samenleving. Het verstrekken van beurzen voor onderzoek wordt gezien als een maatschappelijke activiteit. Waarom zou Nederland een voorbeeld moeten nemen aan Denemarken en ook een steentje bijdragen?

Václav Havel: Waarom de waarheid niet zonder de vrijheid kan

2 Jozef Waandersen Karsten Meijer De Letter
14 mei 2015

De antipolitieke politicus Vaclav Havel leidde een turbulent leven dat van gevangenschap tot presidentschap leidde. Volgens Jozef Waanders en Karsten Meijer is zijn denken echter minstens zo de moeite waard. De onlangs verschenen biografie over Havel biedt inzicht in allebei.

Het oog van de naald

Lucas Hoogendoorn Filosofie
13 mei 2015

Zouden christenen bang moeten zijn voor het werk van Nietzsche? Lucas Hogendoorn won met dit essay de wedstrijd van filosofisch festival Drift 'de chaos tegemoet' in samenwerking met deFusie.

De geruchtenmachine van de Britse verkiezingen

Leonie Wolters Actualiteiten
6 mei 2015

Op 7 mei zijn er verkiezingen in het Verenigd Koninkrijk. Na het gespannen referendum over de onafhankelijkheid van Schotland, staan volgens Leonie Wolters de verhoudingen tussen de partijen nog op scherp.

Het framen van risico is het grootste risico

Julia Rijssenbeek Economische crisis
1 mei 2015

De financiële sector staat sinds 2008 in brand. Dat zorgt behalve voor crisis ook voor kansen, betoogt Julia Rijssenbeek. Dit is het moment om verandering door te voeren: niet alleen door nieuwe regels in te stellen, maar ook door te reflecteren op de overtuigingen die ten grondslag liggen aan het risicovolle gedrag.

Niet meer of minder EU, maar meer openheid

Maarten Hillebrandt Actualiteiten, Politiek
30 mei 2014

Volgens Maarten Hillebrandt worden de verkeerde vragen rond de Europese Unie gesteld. Meer of minder invloed maakt niet uit – de openheid van de besluitvorming maakt wel uit.

De struikeldans van Bouazza

Joe van der Meulen De Letter
29 mei 2014

De nieuwe roman van Hafid Bouazza is uit, en Joe van der Meulen vraagt zich af wat we aanmoeten met de extravagant lyrische stijl ervan.

Betekenen algoritmen het einde voor de creatieve sector?

Laurens van den Broek Actualiteiten
28 mei 2014

Blijft er nog iets over om te creëren door mensen of nemen algoritmes ons alles uit handen? Laurens van den Broek bespreekt technologische vooruitgang en de menselijke rol daarin.

Heideggers filosofie opgeofferd aan politiek

7 Tijmen Lansdaal Actualiteiten, Filosofie, Media
27 mei 2014

In de commotie rond Heideggers antisemitisme sneuvelt de aandacht voor zijn filosofie al te snel, betoogt filosoof Tijmen Lansdaal.

De zingeving van het moment: verwondering

2 Gasten in je Gezicht Actualiteiten
26 mei 2014

De eerste zonnige maanden van dit jaar stonden in het teken van kinderlijke verwondering en morele verontwaardiging. De Gasten in je Gezicht leggen uit dat het wat dat betreft allemaal wel een onsje minder mag.

Design-thinking: superhelden tegen kanker

3 Marco van Beers Wetenschap
23 mei 2014

Onze gezondheidszorg doet teveel aan symptoombestrijding om de ervaring van kinderen met kanker te vergemakkelijken. Volgens Marco van Beers zou 'design-thinking' een rol moeten spelen in de informatieverstrekking aan zieke kinderen.

De roes van revolutie

Micha Heilbron De Letter
22 mei 2014

Filosoof/psychobioloog Micha Heilbron heeft zijn bedenkingen bij de mode van 'embodied cognition'.

Machiavelli in Westeros

Mathijs Boom Filosofie, Politiek
21 mei 2014

De succesvolle serie Game of Thrones geeft een interessant inzicht in het gedachtegoed van Niccolò Machiavelli.

Het Europa van burgerinitiatieven

1 Danielle Cohen Henriquez Europa, Politiek
20 mei 2014

Het Europese burgerinitiatief leidt nog tot te weinig democratische resultaten. Danielle Cohen Henriquez introduceert de filosofie van Chantal Mouffe om daar verandering in te brengen.

Wie dit leest, betaalt met aandacht

Nathanael Korfker Economie, Politiek
19 mei 2014

Nathanael Korfker reageert op de stelling van Yernaz Ramataursing dat het enige vrije internet een kapitalistisch internet is. Korfker stelt dat de regels van het kapitalisme niet gelden op internet, digitale rijkdom heeft namelijk niets te maken met kapitaal.

Zen en de kunst van de wetenschap

Suzanne Potjer Wetenschap
16 mei 2014

Politicologe Suzanne Potjer bekritiseert de eenzijdige interpretatie van het begrip 'kwaliteit' in de wetenschap.

Schoonheid, schepping en een badkamervloer

Rik Peters Filosofie, Kunst
14 mei 2014

Wat is een esthetisch oordeel? Filosoof Rik Peters bespreekt de Kantiaanse theorie van schoonheid aan de hand van het voorbeeld van de badkamervloer.

Opium voor het volk

5 Peter Bijl Actualiteiten
13 mei 2014

De staat is onze nieuwe religie stelt Peter Bijl. Hoe kunnen we dit juk van ons afwerpen?

Via beter onderwijs naar een betere democratie

2 Arjan Miedema Wetenschap
12 mei 2014

Met enige jaloezie kijken we naar de waanzinnige onderwijsresultaten in Zuid-Korea, maar moeten wij, zoals onze minister stelt, op dit gebied wel willen concurreren met dit soort landen? Docent Arjan Miedema vindt dat niet, de extreme toetscultuur leidt volgen hem niet de leerlingen op die we later in onze democratie nodig hebben.

Het enige vrije internet is een kapitalistisch internet

1 Yernaz Ramautarsing Actualiteiten
9 mei 2014

Yernaz Ramautarsing pleit voor een samengaan van meer privacy op het internet met het respecteren van andermans digitale eigendomsrecht.

Waarom we verhalen vertellen

1 Daniël Schut De Letter
8 mei 2014

Daniël Schut bespreekt Christopher Booker's 'The Seven Basic Plots: Why We tell Stories'.

Tussen blind geloof en onredelijke angst

Karsten Meijer Filosofie, Politiek
7 mei 2014

Karsten Meijer over vertrouwen in politiek en wetenschap.

Vaccin-vrees

7 Isabella Vos Actualiteiten
6 mei 2014

Mazelen is in Nederland nagenoeg uitgeroeid dankzij duidelijk vaccinatiebeleid. Maar hoe komt het dat er onlangs een uitbraak was in een creche in Den Haag? Isabella Vos vond overeenkomsten en verschillen bij de tegenstanders van inenten.

Afketsen strafbaarstelling illegaliteit is pyrrusoverwinning

Nina Peters Politiek
5 mei 2014

Het besluit om illegaliteit niet strafbaar te stellen in Nederland is net zo goed een symbolische maatregel als het besluit om dat wel te doen. Jurist Nina Peters vreest voor een nieuwe ramp in een vreemdelingendetentiecentrum als er geen concrete verbeteringen worden doorgevoerd.

Goodbye Kuifje

Thomas Muntz Actualiteiten, Nederlands
2 mei 2014

De Kuifjes onder de journalisten kunnen zich beter verenigen in interdisciplinaire groepjes onderzoeksjournalisten, meent Thomas Muntz. Want in de tijd van overdonderende hoeveelheden internetdata zit niemand te wachten op een journalist die in zijn eentje iets roept.

Iedereen en niemand: over Shakespeare en ons

Stephen van Beek De Letter
1 mei 2014

Classicus Stephen van Beek bespreekt de tijdloosheid van de werken van Shakespeare.

Wie houdt nou niet van muziek?

Mimy Jadoenathmisier Filosofie, Kunst
31 mei 2013

Mimy Jadoenathmisier over waarom Kant muziek tot de laagste rang der schone kunsten rekende.

De farmapropaganda

Micha Heilbron Actualiteiten
29 mei 2013

In dit tweede deel van een tweeluik analyseert student psychobiologie en filosofie Heilbron de maatschappelijke oorzaken en gevolgen van de veranderde psychiatrie.

Leven we in een totalitaire democratie?

6 Clara Stokhof Actualiteiten, Politiek
27 mei 2013

Filosoof Clara Stokhof over het verschil tussen procedurele en substantieve democratie en hoe die begrippen in verhouding staan tot totalitarisme.

De visieloze fusie

6 Animo Actualiteiten, Wetenschap
24 mei 2013

Collectief Animo stelt het duidelijk, de voorgenomen fusie tussen de betafaculteiten van VU en UvA is een visieloze onderneming van bestuurders die geloven dat groter altijd beter is.

De psychiatriemanie

5 Micha Heilbron Actualiteiten
22 mei 2013

Student psychobiologie en filosofie Micha Heilbron beziet de discussie rondom de DSM-5 en diagnostiseert: de psychiatrie is manisch geworden. Dit is het eerste deel van een tweeluik over de psychiatrische behandeling van patiënten en de maatschappelijke behandeling van psychiatrie.