/ Archief oktober 2021

Een hard, historisch drankgelag: Waarom Druk een doodenge film is

Dronken mensen zijn vaak een tijdje grappig – tot ze het niet meer zijn. Jolige kroegtijgers hebben de neiging te veranderen in kwelende brulboeien, nog voor de laatste ronde aanbreekt. In de film Druk (2020) van de Deense regisseur Thomas Vinterberg is het niet anders. Daar ontdekt een vriendengroep hoe alcohol onze remmingen wegneemt en […]

Temptation Island: de ultieme ethische test

“Voor nu is het strand van Tenerife weer schoongeveegd, maar niet voor lang... 'Ex on the Beach: Double Dutch' komt namelijk terug! Heb jij net als Dusty en Sander al zo'n 100 bedpartners gehad en is drama jouw tweede naam? Geef je dan nu op en wie weet is jouw ex straks wel next.”  Deze […]

Flux

"Mijn hoofd is een landschap. Ik kan het openvouwen en erin rondwandelen, me inbeelden dat het een aquarium is, een onderwaterlandschap." Kruip in de geest van de eenling op de eindeloze vlaktes van Montana.

Barbaren en sofisten. Een kritiek op een oppervlakkige toekomstvisie

Docent Izaak Dekker las het werk van de Italiaanse filosoof Alessandro Baricco. Deze man trekt volle zalen met zijn cultuurkritieken, maar Dekker concludeert dat zijn retorische theorieën rampzalige gevolgen kunnen hebben voor volgende generaties. "Het is onze taak elke generatie opnieuw over te dragen wat waardevol is."

Open wonden

Na een half jaar komt Judith eindelijk terug. Ze belde vanuit de trein. Vlak voor ze aankomt vlucht ik binnen een kwartier naar mijn atelier aan de andere kant van de stad.

Het referendum als vals dilemma

In het regeerakkoord van Rutte III wordt het raadgevend referendum bij het grofvuil gezet. Een verlies voor de democratie of juist niet? David Lodder plaatst de discussie in perspectief en gaat na hoe houdbaar onze huidige referendumwet eigenlijk is.

De dingen die de overheid studenten mogelijk maakt

Studiefinanciering is bedoeld om studeren financieel mogelijk te maken, maar wordt het hier wel voor gebruikt? Lees hier waarom studenten dit volgens Alrun Bernhard wel zouden moeten doen.

Weer een stap richting racismeloos samenleven

Het nieuwe boek van anti-racismedenker Ta-Nehisi Coates is, dankzij toevoeging van een revolutionair staaltje zelfreflectie, meer dan een bundeling van eerder gepubliceerde essays, aldus Kim Schoof.

Douchen in de informatiestroom

Boeren, burgers en bedrijven zijn verwikkeld in een strijd om het schaarse zoete water. De overheid vraagt ons korter te douchen. Zo komen we er niet, zegt Alex Philippa, die ons oproept juist eens lekker de tijd te nemen in de natte cel.

Menselijkheid in het robottijdperk

Laat robots onze banen maar overnemen, mensenwerk is toch prutswerk. Cees Zweistra leest het boek waarin software-hotshot Martin Ford die stelling verdedigt en legt de vinger op de inconsistente en onovertuigende plek.

Referenda als redding van de democratie

Referenda een rechts of populistisch middel? Zeker niet, betoogt Maarten Kalkwiek. Hij neemt het op voor het referendum als een wezenlijk en corrigerend onderdeel in de democratie.

‘Our world is physical’: het lichaam van racisme

Hoe racisme uit te bannen zonder het bestaan ervan te ontkennen? Maartje Amelink leest drie boeken waarin personages hun eigen, door de geschiedenis getekende (maar niet geketende) lijf daarvoor gebruiken.

Beestachtige liefde

De stier van Minos en de ezel van Reve: liefde tussen mens en dier is van alle tijden. Alex Philippa bepleit dat we zoöfilie niet tot taboe moeten maken. Bestialiteit mag dan wel verboden worden, dit maakt de liefdevolle gevoelens voor dieren nog niet tot onbespreekbare thema's.

Tinguelychemie

De Nederlandse Ben Feringa won afgelopen week de Nobelprijs voor het bouwen van 'chemische machines'. Deze machines verrichten echter geen duidelijke taak: ze maken vooral veel nieuwe dingen mogelijk en lijken daarmee op de machines van de kunstenaar Tinguely.

Politiek voorbij het stemhokje

In de fragmenterende samenlevingen van West-Europa zijn politieke gebeurtenissen als Nuit Debout veel belangrijker dan het stemhokje, bepleit Jens Kimmel.

We're all mad here

Luuk Imhann diagnosticeert alle literatuur met waanzin, zo ook die van hemzelf. Ten geleide van zijn debuutroman, die deze week verscheen, een inventarisatie van boeken over gekte.

Misbruik van kunstsubsidie

Subsidiëring van de Nederlandse muziekwereld kan haar doel volledig voorbij schieten. Het betaalklimaat waar artiesten in verkeren is namelijk slecht, zo stelt Hermann Houben. De overheid moet daarom verantwoordelijk gesteld worden voor de controle van haar uitgaven.

Van memento mori naar onverdroten vergetelheid

Welke rol hebben schrijvers nog in een wereld waarin ieders levensverhaal automatisch wordt opgetekend in bits en bytes? Die wereld heeft behoefte aan professionele 'vergeters', stelt Leonie Wolters (kijk maar naar onze bizarre begrafenisrituelen).

Kerstdiner

Vijf jaar voor zijn dood begon mijn opa met sterven. Mijn familie plaatste hem in een verzorgingstehuis aan de rand van een stad waar ik nog nooit was geweest.

Einstein vond iets, ooit

De media schreeuwden het vorige week van de daken: 'TU Delft bewijst Einsteins ongelijk'. De reactie vanuit de natuurkunde was minder hysterisch: de experimenten in Delft hebben namelijk niets te maken met Albert Einstein.

Leon Schoonderwoerd en Emiel Woutersen vertellen waarom

Red de verzorgingsstaat! Neem een vluchteling in huis

Solidariteit wordt centraal geregeld door de overheid. Maar iedereen is het erover eens dat de overheid niet in staat is alle sociale problemen op te lossen. Waarom blijft het dan bij mopperen en gaan we niet gewoon zelf dingen ondernemen? Rik Kleinsmit en Andrea Speijer-Beek betogen voor het betekenisvol terugclaimen van de participatiemaatschappij.

Leeftijdsloze kunst

De Spaanse Javier Marías wordt door niet de minste van zijn generatiegenoten geroemd (Franzen, Pamuk). Maar door jonge Nederlanders wordt hij nauwelijks gelezen. Onterecht, vindt Sybren Spit, want zijn werk is uniek in de subtiele weergave van contact tussen generaties.

Profiteur!

De vluchtelingencrisis is al weken het belangrijkste onderwerp van gesprek in de media. Lieke van der Veer analyseert een aantal uitspraken over vluchtelingen en scheidt feit van fictie.

Smartphonespionage en de wet

Technologie maakt niet alleen grove privacyschendingen van burgers door de overheid mogelijk, maar ook tussen burgers onderling. Volgens Daan Doeleman wordt het tijd dat we grondig kijken naar een alternatieve wetgeving op technologieën die grove privacyschendingen van burgers door andere burgers mogelijk maakt. Geheimen bewaar je tenslotte vooral voor degenen die dicht bij je staan.

Zwaluwen

In juli zag ik hem voor het eerst. We hadden afgesproken op het station. Ik had alleen een foto gezien, zijn stem nog nooit gehoord.

Talenstudies en het einde van de geschiedenis

De kleinschalige talenstudies staan onder druk en het probleem ligt dieper dan het gebrek aan financiële middelen. Het huidige wereldbeeld schetst talenstudenten als pretstudenten, die het vertikken om de technische kennis op te doen die de maatschappij zo hard nodig heeft. Hoe is dit beeld ontstaan en waarom is het onjuist?

Natiestaat discriminatiestaat

De huidige instroom van vluchtelingen zorgt ervoor dat het in stand houden van de verzorgingsstaat alleen maar gepaard kan gaan met discriminatie.

Rik Peters, Clara Stokhof en Andrea Speijer-Beek betogen dat én verzorgingstaat én gelijkheidsprincipe niet samengaan en beschouwen de mogelijke oplossingen.

Over de menselijkheid van twijfel

We verliezen in rap tempo terrein op mededenkende dingen. Volgens sommigen is dat een uitstekende ontwikkeling. Er zijn echter ook zorgen over de dataficering en inherente objectivering van onze leefwereld. Volgens Cees Zweistra moeten we nadenken over welk perspectief op de menselijkheid we laten prevaleren. Volgens Zweistra is menselijkheid eerder een vermogen om geraakt te worden.

Gezocht: links alternatief voor de Europese Unie

Het gaat slecht met de EU en de euroscepsis neemt toe. Maar deze crisis biedt ook links Europa de mogelijkheid om juist nu te bouwen aan een alternatief, betoogt Rik van der Vlugt.

De vreemde talen worden ondergewaardeerd

Nederlanders vallen in het buitenland het liefst terug op het Engels en talenopleidingen worden steeds verder uitgekleed. David Omar Cohen legt uit waarom dit een probleem is en hoe Nederland zichzelf opnieuw moet uitvinden als het talenland bij uitstek.

Willen wij onze kinderen kiezen?

Stel dat het in de toekomst mogelijk wordt om embryo's op intelligentie te testen, gaan we dat dan ook doen? In een wereld waar technologische controle over de geboorte groter wordt, dringt de vraag zich op in hoeverre we onze eigen kinderen willen gaan kiezen. Isabella Vos zet de voors en tegens op een rij.

The Wire: stadsproblematiek vanuit meerstemmigheid

Hitserie The Wire wordt geroemd om zijn realisme, net zoals bijvoorbeeld de romans van Leo Tolstoj. Bowi van Onna 'leest' de serie als een boek en laat zo zien waarom The Wire de vergelijking met literaire zwaargewichten verdient.

Metaforen slaan het privacydebat dood

We hebben nieuw gereedschap nodig om het debat over online privacy zinnig te kunnen voeren. Zijn metaforen toereikend om innovatie uit te leggen? Pieter Rogaar biedt alternatieven voor de simplificatie.

Big Data versus de individuele patiënt: hoe verdedigbaar is het algemeen belang?

Big Data biedt nieuwe mogelijkheden voor medisch onderzoek. Ondanks dat de gegevens van patiënten geanonimiseerd zijn, ligt de schending van hun autonomie toch op de loer. Het gebruik van deze gegevens zonder informed consent, toestemming van de patiënt, is voor medische studies problematisch.

Ieder tijdperk krijgt de privé-inbreuk die het verdient

De historische transformatie van sociale machten die zich bemoeien met ons privéleven is goed te illustreren aan de hand van seksualiteit - privéaangelegenheid bij uitstek. Daarbij zijn drie machten te onderscheiden de moralistische controle van de Kerk, de ordelijke bureaucratie in de natiestaat en de commerciële inbreuk door de data-industrie.

Boodschappen voor nu of een goede opleiding voor later

Afschaffing van de basisbeurs maakt de weg vrij om het onderwijs te verbeteren, betoogt Arjan Miedema. Het is zaak om het geld in het hoger onderwijs nuttig te besteden en dat kan beter zonder een basisbeurs voor iedereen.

Waarom het leven weer terug moet komen in de academische filosofie

De universitaire filosofie laat de vraag naar de zin van het leven onbeantwoord. De universiteit richt zich op belangrijke vraagstukken, maar niet op een manier die impact heeft op je leven. De zinsvraag moet niet worden overgelaten aan de populaire filosofie, want daarvoor is zij veel te belangrijk.

De toekomst van de wetenschap: ken het verleden

De laatste maanden zwelt de kritiek op wetenschapsorganisaties als NWO aan. Het beleid zou te veel gericht zijn op maatschappelijk nut van wetenschap. Wie naar de historie kijkt ziet echter dat deze wetenschapsorganisaties altijd al de belichaming zijn van de verhouding tussen wetenschap en maatschappij.

Hoe de overheid zichzelf in de vingers snijdt met het leenstelsel

Er komen bezuinigingen aan voor het hoger onderwijs. Kyah Smaal rekent uit waarom dit op meerdere vlakken niet alleen slecht is voor de individuele student, maar voor de maatschappij in het algemeen.

Hoe Shakespeares ritme over Twitter waart

Het ritme van Shakespeare's poëzie ligt dicht bij de spreektaal - en dus ook bij twittertaal. De twee zijn gecombineerd tot Shakespeariaanse twitterpoëzie. Lotte Dondorp legt uit.

Anne aan het IJ: twisten over smaak

Eerder dit jaar was er veel ophef over het toneelstuk over Anne Frank. Rosa van Gool vraagt zich af of het symbool Anne Frank zich leent voor een toneelstuk.

Bomen, baronnen en boeken: over Italo Calvino

Italo Calvino's vertelplezier steekt aan tot leesplezier, aldus Anna-Luna Post.

De oorsprong van religieus extremisme III

Het laatste deel van het drieluik van Erik Ex over religieus extremisme. Wat wakkert dergelijk extremisme aan en hoe is dit te vermijden?

De oorsprong van religieus extremisme II

Een grote groep westerse islamitische jongeren sluit zich aan bij de Islamitische Staat. Erik Ex biedt in dit tweede deel van een drieluik inzicht in de historische ontwikkeling van religieus extremisme.

De vrouw als kannibaal

'Voorwaardelijke liefde', de debuutroman van Thierry Baudet, roept vragen op over de seksuele moraal. Frédérique Smink gaat de uitdaging van het boek aan, en geeft een duiding van de situatie.

Schotland kan er geen genoeg van krijgen

In een land waarvan bijna de helft van het electoraat geen deel wenst uit te maken neemt partijlidmaatschap en politiek engagement drastisch toe. Leonie Wolters maakt het van dichtbij mee.

Politiek van failliete ideeën

Jordy de Meij verklaart politieke ideologieën failliet. Ideologie is alleen nog het etiket waarmee de politicus zichzelf in de schappen legt. Politici moeten met de bruikbare delen van ideologieën zaken doen.

Het failliet van de mening

Nura Rutten beschouwt het failliet van de mening. Wat is een mening en wat doet dat met de klimaatkwestie?

Apples succes?

Het succes van Apple kan niet op. Filosoof Christiaan Paauwe vraagt zich met behulp van Marcuse af of dat een goede zaak is.

Is er een doctor in de zaal?

In 2011/2012 promoveerden er zo’n 4.000 mensen in Nederland en dat aantal stijgt met gemiddeld ca. 3% per jaar. Zetten zo veel promovendi hun kosten nog wel om in economische of maatschappelijke waarde vragen Armand Smits en Raphael Smals zich af.

Re: schoonheid

Wouter Ydema schreef een emailwisseling als gedicht.

Zonder wild geraas geen Sinterklaas

Timon de Groot stelt de romantiek van Sinterklaas aan de kaak. Is de kritiek die nu wordt geuit op Zwarte Piet niet van alle tijden?

Borstelbaan voor de moderne denker

Is de wil van de mens wel echt vrij? Micha Heilbron bespreekt Gereedschapskist voor het denken van Daniel Dennett, die in zijn nieuwste boek vat probeert te krijgen op het begrip ‘vrije wil’.

Zwarte Piet en de niggerization van links

Nog voor de intocht van de goedheiligman is Zwarte Piet volop in het nieuws. Andrea Speijer-Beek buigt zich over de psychologie van de politiek correctheid van de racismekwestie.

Jongeren aan zet; een radicale breuk!

Deel II van het tweeluik van James Janse over pensioenen. Wat zijn de hervormingen van het huidige stelsel en wat voor consequenties heeft dat voor de jongeren?

De Eerste Kamer als breekijzer voor de democratie

Rechtsgeleerde Karsten Meijer breekt een lans voor de rol van de Eerste Kamer. Hij argumenteert dat in een vitale en effectieve democratie het tegenwicht van de Eerste Kamer juist noodzakelijk is voor de regering.

De windmolens van Baudet

Thierry Baudet rekent de moderne kunst als Oikofoob (angstig voor het eigene) in zijn recent verschenen boek. Doortje Smithuijsen legt zijn uitspraken langs de meetlat van de filosoof Hume.

Ingrijpende veranderingen aan de pensioenhorizon

Socioloog James Janse bespreekt in dit eerste deel over pensioenen de lastige en onderbelichte feiten van ons pensioenstelsel.

De achterkant van het escortbedrijf

De seksindustrie is vaak onderwerp van sensationalisme. Toch is weinig bekend over de achterkant van de betaalde liefde. Hoe schakel je over van een reguliere bijbaan naar een industrie die bestaat uit eufemismen, halve waarheden en bedrog? In een poging feit van fictie te scheiden ging Andrea Speijer- Beek undercover.

Het heterohuwelijk als cultureel product

Hetero's vormen een grotere bedreiging voor het huwelijk dan homo's. Politicoloog Wouter Gaster over het heterohuwelijk als cultureel product en de valse religieclaims van fundamentalisten.

Straks is het aan de Afghanen...

Guus Dietvorst is freelance journalist en was een tijd lang ingebed in Afghanistan. Hij blikt met de kennis van nu vooruit op het vertrek van ISAF in 2014.

Tijd om wat uit te leggen

Strategieconsultant Diederik Verzijl over het oplossen van de crisis. Doen we het linksom of rechtsom? Rutte, Samsom en Asscher hebben sowieso iets uit te leggen.

Het einde van de wetenschappelijke integriteit

Bioloog en evolutionair ecoloog Hedwig Ens stelt dat het publiek domein teveel gedomineerd wordt door activistisch ingestelde wetenschappers. Hoe kunnen wetenschappers hun resultaten op een integere manier communiceren?

CPB, weg ermee!

Het regeerakkoord is bijna klaar en het CPB is begonnen met het doorrekenen van de plannen van Rutte en Samson. Mark de Boer is werkzaam bij het ministerie OC & W en stelt de vraag of we niet te veel waarde hechten aan de berekeningen van het CPB.

De beste kandidaat bestaat niet

Politiek filosoof Timon de Groot reageert op Jordy de Meijs artikel 'De Vrouwen van Samsom' en vraagt zich af wat 'de beste' kandidaat betekent.

Alleen in mijn hoofd kan ik wonen

Filosoof en literatuurwetenschapper Lisa Doeland bespreekt de documentaire De Regels van Matthijs en beschouwt de rol van sociale normen in het bepalen stoornissen en geesteziektes.

Het grote nanodilemma

Promovenda in ethiek van nanotechnologie Shannon Spruit over de ontwikkelingen in de nanotechnologie en het omgaan met risico's bij wetenschappelijke innovaties.

Universiteiten voor de rechter

Jurist en filosoof Karsten Meijer schrijft over de Stichting Collectieve Actie tegen de Universiteiten (SCAU) dat een rechtszaak tegen acht Nederlandse universiteiten aanspande.

De vrouwen van Samsom

Filosoof en jurist Jordy de Meij over de belofte van Samsom dat de helft van de PvdA'ers in het nieuwe kabinet vrouw zullen zijn. Waarom zegt hij dat? En wie zijn die vrouwen?

Leve de kiezer!

Historicus en politicoloog Alexander van Kesteren over de commentaren op de verkiezingsuitslag. De kiezer koos juist niet voor het midden, stelt hij.

Wel een diploma maar niet geschikt?

Sicco de Knecht stelt dat selecteren aan de poort niet binnen het Nederlandse onderwijssysteem past en universiteiten hun eigen verantwoordelijkheid hiermee proberen te ontduiken.

De onaantastbare burgemeester

Charlotte Koolstra kijkt naar Haren en vergelijkt de aansprakelijkheid van de burgemeester in Nederland met hoe dat in Frankrijk geregeld is.

Tijd voor Neo-Paars

Historicus en politicoloog Pieter Koning ziet een nieuwe paarse periode wel zitten. Hij legt aan de hand van politicoloog Lijphart uit waarom.

Lieve Heleen,

Een open brief aan Heleen Weening van Charlotte Bouwman.

Wij zijn ons brein? Wij zijn onze taal

Linde van Schuppen analyseert uitspraken van neurowetenschappers Swaab en Lamme, zoals "Wij zijn ons brein".

Nooit inslapen! Sciascia's Sicilië

Geschiedenisstudent Thomas Anzion beschrijft hoe Leonardo Sciascia de Sicilianen wakker schudde. Kunnen wij iets leren van Sicilië en de literatuur?

Meten wat niet bestaat

Jasper Winkel reageert op en voegt toe aan het stuk van Sicco de Knecht van 25 september. Hij pleit voor de publiceerbaarheid van nuleffecten, omdat ook die waarde hebben voor de wetenschap.

Ziedaar, een Nederlandse conservatieve partij

In dit tweede deel van een drieluik onderzoekt historicus en politicoloog Alexander van Kesteren hoe conservatief de SGP is.

Beste Frits,

Frits van Egters moet het ontgelden in het derde deel in de serie 'Brief aan de Hoofdpersoon'. Jurist Jordy de Meij zet dit onmisbare figuur op zijn plek.

Oosters zwaard of westers breekijzer?

Jordy de Meij bespreekt de definitie van terrorisme en neemt ons strafrecht onder de loep: is deze wel geschikt om terrorisme te voorkomen?

Wim van de Camp

In de rubriek DeVisie nodigen wij onze on-line gasten uit op geheel eigen wijze hun favoriete YouTube filmpjes te presenteren. De beurt is aan MEP Wim van de Camp.

Over de wortels van de democratische impasse in Rusland

Democratie en Rusland: de twee lijken anno 2012 verder van elkaar af te staan dan ooit. Thomas Kok schetst een beeld van het verleden van deze relatie.

‘Noooooooo!’ Van den vos Reynaerde lezen in de klas

Docent Nederlands Marijn van Dijk over de literaire en immer relevante waarde van Reinaert de Vos, en het voordragen van deze klassieke tekst in een vierdejaars VWO klas.

Corporate governance en het menselijk zijn

Corporaties zijn geld slurpende beesten zonder ziel of medegogen. Maar bestaan corporaties niet uiteindelijk gewoon uit mensen? Joni Dori denkt van wel.

Founding Fathers

Sicco de Knecht neemt een kijkje in het hoofd van de Amerikaanse Founding Fathers, wiens Declaration of Independence ruim twee eeuwen later nog steeds het reilen en zeilen van het machtigste land ter wereld bepaald.

Sokjes

Gedicht van Justus Raapgaarde met tekening van Petr Flynn.

Keeping a watchful eye on the digital immigrant

Zij die beslissen over wat er wel en niet gezegd mag worden op het Internet, weten bij lange na niet genoeg over het Internet. Patrick Sheehy gaat in op deze tegenstelling.

Prof. Jit Peters

In de rubriek DeVisie nodigen wij onze on-line gasten uit op geheel eigen wijze hun favoriete YouTube filmpjes te presenteren. Prof. Jit Peters bijt het spits af.