/ Archief december 2021

Fijne kerst, individualist!

Met kerstavond achter de rug, en nog twee dagen te gaan, wordt het tijd om weer eens diep in de archieven te graven, op zoek naar een pareltje passend bij het kerst thema. In 2016 schreef Sophie Rutenfrans aan de hand van de 3,5 minuut durende kerstreclame van H&M, geregisseerd door Wes Anderson, waar de […]

Onthechting in een zone van voortdurende tijdelijkheid

‘Don’t let yourself get attached to anything.’ In Capitalist Realism (2008) gebruikt de Britse filosoof-blogger Mark Fisher deze quote uit Michael Mann’s Heat (1995). “Don’t let yourself get attached to anything you are not willing to walk out on in 30 seconds flat if you feel the heat around the corner.” zegt maffiabaas Neil McCauley, […]

Hoe lang blijft de podcast nog onschuldig?

Er is bijna geen student of dertiger meer te bekennen die niet wekelijks een podcast naar keuze door zijn of haar airpods laat schallen. Het kleine (of inmiddels bijna grotere) broertje van de radio is niet meer weg te denken uit ons medialandschap, en blijkt een waardevolle aanvulling op traditionele nieuwsmedia als kranten. Toch betwijfelde […]

Met ‘verwestersing’ slaat Raad van State plank mis

Naar aanleiding van een uitspraak van de Raad van State gaat staatssecretaris Harbers onderzoeken of twee Afghaanse vrouwen in Nederland mogen blijven omdat ze te 'verwesterd' zouden zijn om terug te keren. Onzin, schrijven Jordy de Meij en Nathalie Paarlberg vanuit Afghanistan. De enige reden om de vrouwen niet terug te sturen, is omdat Afghanistan nog altijd buitengewoon onveilig is.

Open staan voor andere geesten

De intelligentie van dieren is lang onderschat. Hierdoor is het onderzoek naar dierlijke cognitie erg beperkt, met name in de geesteswetenschappen. Jammer, vindt Kinha de Almeida Guimarães, want juist door open te staan voor andere ‘geesten’ kunnen we veel leren over onszelf.

Een verschuiving van perspectief. Etty Hillesum als gids

De joodse Etty Hillesum hield tijdens de Tweede Wereldoorlog een dagboek bij, waarin ze kritisch haar innerlijke belevingswereld blootlegde en zocht naar wat in haar verscholen lag. Judith van der Meij laat in haar artikel zien wat de schrijfster zo bijzonder maakte en verwoordt waarom Hillesums denken belangrijker is dan ooit.

Happy Meal

De zaallichten van de bioscoop doven als ik, met een rammelende glazen theekop en schotel in mijn hand, voor de knieën van de vijfenzestigplussers op rij twaalf langs schuifel. Een man en een vrouw zijn met elkaar in gesprek en hangen ieder over een helft van de stoel waar ik een kaartje voor gekocht heb.

‘Vroeger belde mijn dochter me nog weleens om te vragen of ik een cd van een of andere hippe band voor haar kon branden,’ zegt de man. Zijn rossige snor beweegt als een rups over zijn bovenlip. ‘Tegenwoordig kan ze alles downloaden en hoeft ze me niet meer te bellen vanwege de Whatsapp.’

Een heilig moeten: de menselijke worsteling met taal

Taal is het unieke gereedschap van de mens om ideeën te ontwikkelen, formuleren en communiceren. Taal is echter ook hopeloos beperkt. Leon Commandeur beschrijft, aan de hand van het leven en werk van Ludwig Wittgenstein, de menselijke worsteling met taal.

Les gilets jaunes en marche

De protesten die Frankrijk deze weken teisteren zullen weinigen zijn ontgaan. De 'gele hesjes' demonstreren en masse tegen allerlei omstreden hervormingen van president Macron. Vanwege de onrust wordt de roep om de zogenaamde noodtoestand in te voeren steeds luider. Laetitia Houben beschrijft hoe de ooit controversiële noodmaatregel steeds minder taboe is geworden.

Brief aan Albert Camus

Met zijn brief aan Albert Camus won Koen Schouwenburg de schrijfwedstrijd ‘Brief aan mijn Leermeester’ van Nexus Connect & deFusie. ‘U maakt voor mij de existentie inzichtelijk.’

Het feest van de eenzaamheid

Saamhorigheid is jouw eenzaamheid plus de mijne. Daarom is het volgens Esther Elligens gepaster om komende Oudejaarsavond niet het nieuwe jaar, maar onze eenzaamheid te vieren.

De toenemende medicalisering van depressief gedrag

Depressief gedrag wordt toenemend gemedicaliseerd. Lees hier wat voor invloed dit volgens Roel Becker heeft op de manier waarop we naar depressie kijken!

Het tehuis

Wij moesten ze stil houden, toch?
Laten we daar even, nee, laten we daar even – wij moesten ze stilhouden, moesten wij ze niet stilhouden? Was dat niet de – niet eens de vraag. Dat was de eis.

Ruik het doucheputje

Schoon staat tegenwoordig gelijk aan geurloos, stankvrij. Maar lichamen nemen in, scheiden uit, stinken. We zouden wat vaker aan de prut in ons doucheputje moeten ruiken.

Fastfood voor de ziel

Scrollen op je tijdlijn geeft evenveel voldoening als een whopper: bijna geen. Paul Buckley legt een parallel tussen fastfood en fastfoodinformatie.

Jagen op precaire bewoners in het Wilde Westen

Stadsvernieuwing kan rekenen op jubelzang bij de bestuurders, maar de slachtoffers van gentrificatie zijn minder enthousiast. Harriet Bergman komt op voor deze precaire groep op de grens van de Amsterdamse Frontier.

Terug naar de Middeleeuwen

De xenofobie in de Westerse wereld lijkt een uitwas van onze tijd, maar ook in de Middeleeuwen werden mensen steeds wantrouwiger tegenover vreemdelingen. Die tijd leert dat etnische spanningen een samenleving ook verder kunnen helpen.

VVD doet aan gifjes in plaats van politiek

Geinig en heel normaal op internet: een lijst ondersteund door gifjes. Maar zodra de VVD er één plaatst over de voorstellen van andere partijen, wat valt er dan nog te lachen? Kim Schoof duikt de internetpolitiek in.

Daar ga ik niet over

Een veelgehoord antwoord op de zoveelste klacht van een reiziger: 'Daar ga ik niet over'. Sicco de Knecht vraagt zich af of de NS medewerkers er inderdaad niet over gaan. Hij identificeert een fundamenteler probleem bij het spoorwegbedrijf.

Ode aan het vreemde

Zoals bedelende vluchtelingen toeristen in Rome laten betalen voor de instandhouding van hun toeristische illusie, zo betaalt Europa Afrika om haar beschavingswaan niet in rook te zien opgaan - Jilt Jorritsma trekt een ontstellende parallel.

UvA-referendum: lage opkomst toont probleem

Het referendum over de bestuurlijke inrichting aan de UvA is een unicum in de academische wereld. Toch zal de opkomst laag uitvallen. Harriet Bergman en Tom Kayzel trekken van leer tegen de problemen die voortkomen uit het democratisch tekort.

Slimmer Reguleren? Beter Luisteren!

Filip Kalas doet, wat de conservatieve partijen in aanloop naar de verkiezingen niet meer durven: legalisering van softdrugs hoog op de agenda zetten. Niet alleen om criminaliteit tegen te gaan, maar vooral ook om de geneeskrachtige werking van vele drugs te erkennen.

It's the brain, stupid!

Wetenschapsfilosoof Pim Klaassen leest de nieuwe Dick Swaab en stelt: de spanning tussen titel en ondertitel verraadt waarom de neurowetenschap creativiteit niet kan verklaren zonder sociaal- en geesteswetenschappelijke perspectieven.

Hondenbandjes en penisbellen

Naakte lichamen nemen in onze samenleving een rare plek in. Aan de hand van onze Griekse en Romeinse voorvaderen gaat Alex Philippa na wat er allemaal wel en niet door de beugel kan, en vooral: waarom dat onzin is.

Zwarte Piet maakt witheet

De emoties lopen hoog op in het Zwarte-Piet-debat. De Romantiek en de Verlichting werken nog steeds door in de discussie, merkt Wies Bakker. Wat leert de geschiedenis ons?

Reve racist?

Na de 'Reve-tapes' resteert geen twijfel, Gerard Reve hieldt er racistische denkbeelden op na. Of - speelt publiek spreker Reve een spel met de auteur Reve, en met ons? Emile van Brakel nodigt ons uit op het schouwtoneel van Reves leven.

Gysbreght: actuele tragedie

Sinds de première in 1637 wordt de Gysbreght iedere nieuwjaarsdag ten tonele gebracht. Maurits Lesmeister vertelt waarom het stuk juist na het afgelopen jaar zijn waarde niet heeft verloren.

Quantumcomputer blijft toekomstmuziek

Quantumcomputers zouden tegelijk alle bankgeheimen kunnen kraken en miljoenen keer sneller zijn dan een normale computer.

Een diepere duik in de quantummechanica leert ons of dit echt wel zulke magische apparaten zijn.

Het nieuwe zoekende schrijven

De nieuwste literatuur gaat niet over politieke problematiek. En juist dat maakt haar extreem geëngageerd, meent Lodewijk Verduin, omdat ze de zoektocht van de schrijver portretteert naar een geëngageerd soort schrijven.

Schervenkruid

Over de verscheidene eigenschappen van het schervenkruid.

De strijd om de pixel

Het beeldscherm verandert onze werkelijkheidsbeleving. Een aantal hedendaagse kunstenaars verkent de veranderde relatie tussen afbeelding en materiaal en dwingt ons opnieuw na te denken over de macht van het scherm.

Het kookboek als literatuur

Over fijnzinnige hazen en bedrukte disgenoten: kunnen kookboeken literatuur zijn? Volgens Philip van Reeuwijk zijn kookboeken wonderbaarlijk literair.

Goed voorbeeld doet goed volgen

Nog altijd zijn er veel te weinig vrouwen binnen de natuurwetenschappen.

Anouk Geenen pleit voor meer vrouwelijke rolmodellen in de bèta, want goed voorbeeld doet goed volgen.

Kerstreces!

De redactie van deFusie gaat de komende twee weken met kerstreces. We kijken tevreden terug op 2014 en wensen onze lezers een zalige kerst en een gelukkig nieuwjaar!

White noise als postmodern feestje

Postmodernistische romans zijn dan wel pretentieus en navelstaarderig, maar ze kunnen ons toch iets leren over het heden, vindt Nura Rutten. Don DeLillo's White Noise als ecokritiek.

De mythe van big data

Het idee dat big data uiteindelijk al onze vragen zullen beantwoorden, berust op een schadelijke mythe.

De relativiteit van racisme

Omdat racisme een sociaal construct is, is het altijd relatief ten opzichte van de geschiedenis, betoogt Rob Graumans.

Sherlock, Sherlock en Sherlock

Sicco de Knecht reageert op de bespreking van de BBC-serie 'Sherlock' door Ko van 't Hek, en laat zien hoe de subtiliteiten van de serie een aanvulling zijn op de verhalen van Doyle.

Waarom vertrouwen we onze computers zo?

We verliezen online onze privacy, maar toch ontbloten we ons aan onze computer door geklik en getyp. Emma Boumans over de redenen dat we onze computer vertrouwen.

Universiteitsbestuur ontdoet zich van academische verantwoordelijkheid

De Faculteit der Geesteswetenschappen van de UvA is slachtoffer geworden van een gebrek aan bestuurlijke keuzes. Het universiteitsbestuur schuift de inhoudelijke verantwoordelijkheid af op de faculteit, terwijl de financiële verantwoordelijkheid wordt overgelaten aan Den Haag.

Rebellie of conformisme?

Dystopische romans als 1984 en Fahrenheit 451 hebben vaak een rebel als held. In Dave Eggers' The Circle ontbreekt het verzet. Wat zegt dit over onze tijd?

Burgerschap als startpunt van integratie

Het immigratiebeleid is erg veranderd door de jaren heen. Gijs van Maanen bevraagt de eenzijdige verhouding tussen overheid en burger

De manie van de misverstandvastigheid

De Denker des Vaderlands René Gude was te gast bij ons programma De Idee waar hij zijn concept van misverstandvastigheid uit de doeken deed.

Manisch-depressieve psychiatrie

De psychiatrie is manisch-depressief. Het ene moment loopt zij over van zelfvertrouwen en doet zij grote beloften, het andere zit zij in een diepe crisis, zo stelt filosoof en psychobioloog Micha Heilbron.

De paranoia-epidemie

De moderne tijd kampt met een paranoia-epidemie. Filosoof Rik Peters stelt de diagnose.

Bitcoin, de valuta van de toekomst?

De Nederlandse Bank heeft kritiek geuit op Bitcoin. Zo zou de nieuwe valuta 'onveilig' zijn. Wat is hiervan de zin of onzin? In deel 2 van het Bitcoin-tweeluik geeft econoom Stijn Litjes het antwoord.

Belachelijk

Kan de emancipatiestrijd gepaard gaan met een dijenkletser? Filosoof en feminist Liesbeth Schoonheim pleit voor de lach.

Oprechte emoties

In de zingeving van de maand bespreken de Gasten in je Gezicht de oprechtheid van de laatste maand.

De wondere wereld van de Bitcoins

Wat is Bitcoin en hoe werkt het? Econoom Stijn Litjes schreef een overzicht voor de leek.

Onder vier ogen

Een decembervertelling door Gina Habets.

Sinterklaas en het geheim van de nieuwe knecht

Rik Peters en Clara Stokhof bieden een oplossing in de Zwarte Piet kwestie. Twee dagen voor Sinterklaas dient er zich een uitstekend alternatief aan.

Het impliciete cynisme van de moderne tijd

Was de hulpactie voor de Filippijnen een overwinning op het cynisme? Volgens Tim Fransen toont de actie juist het impliciete cynisme van de moderne tijd.

Kerstreces

DeFusie is met kerstvakantie. We komen bij u terug op maandag 7 januari.

De nieuwe elite?

De manier waarop kloof tussen burger en elite wordt gedefinieerd is juist interessant en kan ons meer vertellen over veranderingen in de samenleving, stelt Nura Rutten.

Blijf met je poten van onze waarheid af!

Filosoof Ko van 't Hek over onze zoektocht naar De Waarheid en de kritieken over hoe deze zoektocht troebel wordt door ambities en kijk- en leescijfers.

Fransen durven te dromen, Britten niet

Willem van Ewijk woont in Parijs en laat de cultuurverschillen tussen Frankrijk en de rest van Europa zien aan de hand van een romantisch kunstwerk van Delacroix.

Wie is in het bezit van jouw identiteit?

Filosoof Timon de Groot overdenkt de paranoïde discussie rond de DNA-databank en zou wel eens willen weten of er ook nog goede redenen er zijn om je DNA niet af te staan.

De econoom kijkt verder dan winst en verlies

Middels de vrije markt kunnen we overal wel een prijs op plakken. Is dit moreel verantwoord en, evenzo belangrijk, wat is het alternatief? Econoom Simon Palumbo over Nobelprijs voor de Economie.

Van gedachte-experiment naar realiteit

Pianist en masterstudent natuurkunde Stein van Eden verklaart de schoonheid en charme van de experimenten van Haroche en Wineland, die deze week de Nobelprijs voor de Natuurkunde kregen.

De eeuw van het brein

Neurobioloog Sicco de Knecht beschouwt de uitreiking van de Nobelprijzen voor de geneeskunde en fysiologie en de scheikunde als een duidelijk teken: het is neurowetenschappen wat de klok slaat in de eenentwintigste eeuw.

De kleur van Europa

Nik de Boer en Maarten Hillebrandt betogen dat het beroep op ‘vrede en veiligheid’ niet langer voldoende is om de Europese integratie te rechtvaardigen: burgers zouden ook de politieke richting van de EU moeten kunnnen bepalen.

De Nobelprijs voor een continent dat zichzelf verscheurt

Anna Veltkamp betoogt dat de Nobelprijs een erkenning van het potentieel van de EU is, maar dat de EU zelf over haar grenzen heen moet kijken en opnieuw moet uitleggen waarom de samenwerking een goed idee is.

Zwartepieten met specialisten

Jodine Smits is student geneeskunde en bezig met het afronden van haar studie. Zij onderzocht, met haar bestuurlijke en vakinhoudelijke kennis als achtergrond, de waarde van de uitspraak dat medisch specialisten duur zijn door de numerus fixus.

Time-slice fetisjisme

Andrea Speijer betoogt dat het debat over de kwestie Israël-Palestina verstoord wordt door ons ‘time-slice fetisjisme’: de gewoonte onze eigen generatie steeds als de norm te nemen om de wereld mee te beoordelen.

We trusted you, Mark Rutte!

Student politicologie Anne Schepers stelt dat de focus in de politiek is verschoven van de inhoud naar de betrouwbaarheid van politici. De reputatie van politici heeft een hele belangrijke rol gekregen.

Een jaar deFusie: de beste 5!

Ook wij hebben een weekje vrijaf genomen. Om de lezers toch van lectuur te voorzien is hier een door de redactie samengestelde top vijf van de beste artikelen die tot nu toe op deFusie verschenen.

Een fijne kerstgedachte

Het is tijd om kerstinkopen te doen in Amsterdam. Joni Dori wacht al schrijvend in de bibliotheek geduldig de komst van de nieuwe Messias af.

Maak Nederland liberaler?

Het VVD vergaderde op 26 november en het was een toonbeeld van rust en gemoedelijkheid. Karsten Meijer zocht naar een kritische stem of scherpe meningen, en vond deze opvallend afwezig. Hoe komt dat?

Straf of zorg?

Het kabinet pleit voor een veiligere samenleving middels langere gevangenisstraffen. Muriel Koch wijst uit dat deze aanpak direct in strijd is met de cijfers en feiten, en stelt een realistischere oplossing voor.

Drie lessen uit de eurocrisis

Of en wanneer de crisis opgelost wordt laat Nik de Boer rusten; in plaats daarvan kijkt hij naar de toekomst van de EU en de lessen die we kunnen halen uit de huidige situatie.

Maarten van Riel

In de rubriek DeVisie nodigen wij onze on-line gasten uit op geheel eigen wijze hun favoriete YouTube filmpjes te presenteren. Deze keer historicus, schrijver en fotograaf Maarten van Riel.

Met 130 km/u door de logica

Charlie Aptroot van de VVD legde bij Pauw & Witteman uit waarom hij voor 130 km/u-wegen is, maar deed dat aan de hand van drogargumenten, volgens filosoof Ko van 't Hek.