In de week van de Amerikaanse presidentsverkiezingen publiceert deFusie alleen stukken over Amerika en de verkiezingen.

Op de ochtend van 5 november 2008 liep ik door mijn straat in Amsterdam, op een afstand van meer dan 6000 kilometer van Washington. Het was een zonnige herfstdag, eigenlijk zoals vandaag, met zon en een zuchtje wind. Er was weinig verkeer en kinderen speelden rustig op straat, in een nieuwe, betere wereld. Althans, zo heb ik het onthouden… Ondanks de afstand, voelde ik toen ik op dat moment voor het stoplicht stond te wachten, de hope en change die de miljoenen Amerikanen voelden toen zij Obama verkozen tot president. Vanavond kiezen de Amerikanen weer, maar die zo aanstekelijke hoop die toen, 6000 kilometer verderop, te voelen was, is verdwenen. Hoe komt dat en hoe heb ik mij destijds zo gek kunnen laten maken?

In de eerste plaats was het verhaal van Obama in 2008 het juiste verhaal op het juiste moment. Niet alleen Amerika, maar heel de wereld had een hekel gekregen aan Bush met zijn vijandbeelden, oorlogen en conservatieve politiek. Kyoto, Guantanamo Bay, de wereld was er zat van en de verlossing leek nabij. Barack Obama spiegelde ons in zijn lange en meeslepende speeches, die zelfs Maarten van Rossum een traan deden wegpinken, voor hoe hij Amerika maar ook de wereld zou veranderen. Pas later ontdekte ik dat hij de zinnen oplas van hypermoderne glazen autocues, tot dan toe dacht ik al die tijd echt dat hij ze helemaal uit zijn hoofd deed – zo erg was het gesteld met mijn adoratie.

Toen Obama in het congres zijn meerderheid verloor werd duidelijk dat hij niet de nieuwe Christus is of ooit zou zijn.

In 2008 echode dat verhaal na op alle nieuwszenders en in alle kranten over de hele wereld. De NOS deed, en doet vanavond weer, ‘onpartijdig’ verslag van de verkiezingen in de VS, maar ook in die uitzending waren de hope and change voelbaar. We wilden dit, die man en deze vernieuwing: verlos ons van die Texaan met zijn ‘we got him’ en ‘Mission Accomplished’ op een vliegdekschip! De hoop die ik voelde in 2008 stond volledig haaks op het onbegrip dat volgde op de herverkiezing van Bush in 2004, ‘zijn ze gek?’ De overenthousiaste, vaak totaal naïeve reactie en de bijbehorende verwachtingen die ik en de wereld hadden van Obama waren begrijpelijk.

Nu zijn we vier jaar verder en Obama heeft teleurgesteld. Althans in de ogen van velen, in elk geval die van Mitt Romney. De Nobelprijs voor de Vrede viel bij velen verkeerd en vanaf dat moment stonden we weer met beide benen op de grond. Waar hebben we eigenlijk al die tijd op gehoopt? Al na twee jaar, tijdens de tussentijdse verkiezingen waar hij zijn meerderheid in het Congres verloor, werd duidelijk dat Obama niet de nieuwe Christus is of ooit zou zijn. En nu, vier jaar later, is Guantanamo Bay nog steeds open en Kyoto nog steeds niet geratificeerd. Obama redde Chrysler en verschafte 20 miljoen Amerikanen een zorgverzekering, maar hij doodde ook zonder enig mandaat Osama Bin Laden in Pakistan, een land waar hij met onbemande Drones overheen vliegt, tegen alle internationale verdragen in.

Dit beeld, met pro’s en con’s, is in elk geval een stuk realistischer dan het naïeve beeld waarmee ik op die ochtend in 2008 naar de winkel liep, met mijn Obama button nog op mijn jas. De beste man heeft niet gebracht wat ik en vele anderen van hem verwachten, de Taliban is niet verdwenen en op de Gazastrook wordt nog steeds met stenen gegooid, de klimaatproblematiek is niet ook maar een klein beetje opgelost en de inkomensverschillen in Amerika (en de wereld) zijn nog steeds gigantisch.

Hoe komt dat en hoe heb ik mij destijds zo gek kunnen laten maken?

Echter, Obama verdient een herverkiezing als geen ander. De lijst ‘niet voor elkaar gekregen’ is lang, maar in een tijd van wereldwijde crisis en recessie, met zoveel tegenwind is datgene wat Obama wel voor elkaar heeft gekregen gigantisch. Gigantisch goed. Zowel de New Yorker als de New York Times omarmden Obama vorige week opnieuw in lange hoofdredactionele commentaren waarin ze stelden dat Obama een buitengewone president was, in een buitengewoon lastige tijd. En niet alleen deze kranten hopen op een tweede termijn voor Obama, ook Wall-street duimt voor hem. Niet gek, als je bedenkt dat de Dow Jones Index de afgelopen jaren met meer dan 16 procent gemiddeld steeg, een getal dat zelfs hoger ligt dan hetzelfde getal voor de roaring Clinton-jaren.

In een tweede termijn gaan Amerikaanse presidenten vaker ‘all-in’, alle remmen los. Hopelijk grijpt Obama dat gevoel aan om serieus werk te maken van zaken als immigratie en de onhoudbare schuldpositie van het land. Hopelijk gaat hij verder, pakt hij het onbegrijpelijk hoge defensiebudget (20 procent van het totale budget) aan en verder gaan in het ‘repareren’ van de inkomensongelijkheid. Hopelijk kan hij ook wat doen aan die nare orkanen en superstormen die het land teisteren…. Volgens mij draaf ik door, eerst maar eens die herverkiezing.

Go Forward, ik ga mijn button zoeken…