In zijn column in de nrc.next (vrijdag 27 januari jl.) haalde Victor Lamme uit naar de alomvattende invloed van de alfamens in de samenleving. Lamme schrijft zijn column in reactie op de column van Joris Luyendijk een dag ervoor waarin hij de financiële wereld in Londen onder de loep neemt. Hierin sprak Luyendijk met een quant: "I said I was a quant, derived from the word 'quantitative'. We're the people of a definite mathematical bent, and if you're looking for a warrior-like analogy, we are perhaps the "armourers" of the financial industry.” De quant levert de wiskundige modellen die de financiële wereld reguleren, maar kan zelf de logica van de modellen ook niet meer doorgronden. Het is een wereld met een taal die alleen de puurste bètamens misschien nog begrijpt, in de woorden van Luyendijk: ‘Dit is niet de 1 procent versus de 99 procent. Dit is de 0,0001 procent versus de rest’.
‘Dit is niet de 1 procent versus de 99 procent. Dit is de 0,0001 procent versus de rest’.
Het figuur van de quant wordt door Lamme de hemel in geprezen. Hij plaatst de quant op de troon van het tijdperk van de bètamens. Een tijdperk waarin de mens niet langer onder het juk leeft van de alfamens waarin mannen met mooie praatjes alsmaar baasje spelen, in de politiek, in de media en op school. Vanaf nu, het tijdperk van de bèta, draait het alleen nog maar om feiten! De bètamens moet niet langer als ‘armourer’ leven, maar zal in zijn eigen macht in handen moeten nemen. In het tijdperk van de bètamens moeten meningen eindelijk eens ondergeschikt worden gesteld aan feiten. Voor het argument van Lamme is zeker wat te zeggen. Het stereotype bètamens is niet van de mooie praatjes maar van de harde cijfers. Want de wereld van de wetenschap geeft ons de zuivere en enige kennis, niet opgesmukt door de sprookjes uit de alfawereld.
Lamme werd nationaal bekend met het boek ‘De vrije wil bestaat niet.’ Een boek waarin hij op basis van gedegen neurologisch onderzoek heeft aangetoond dat het keuzemoment in de hersenen van de mens voorafgaat. De invloed van een eventuele vrije wil wordt zo tot nihil gereduceerd. De experimenten welke pleiten tegen het bestaan van de vrije wil berusten op vele situaties. Typerend is dat Lamme zich voornamelijk richt op het gedrag van een consument. Of een consument wel of niet bij de aanprijzing van een product tot kopen overgaat hangt af van bepaalde factoren in zijn hersenen die via een MRI-scan zichtbaar worden. Deze wetenschappelijke doorbraak van de bètamens weet Lamme goed te promoten. Zijn onderzoek zet hij in tot het ontwikkelen van Neuro-driven-advertising (http://www.neurensics.com/). Hersenonderzoek dat kan leiden tot gegarandeerd succes bij de aanprijzing van de producten kan de producent zijn product dusdanig laten marketen dat de consument zelf niet meer een keuze hoeft te maken, maar het product weet te hersenen zo te prikkelen dat de keuze tot koop al vooraf gemaakt is.
In het tijdperk van de bètamens zijn dergelijke verkoopstrategieën strikte wetenschap geworden. Het verhaal is niet langer relevant, want doordrongen door onmeetbare, niet in modellen te vatten loze woorden. De tijd van de leugens van de alfa’s is voorbij. Het wordt tijd voor de feiten! Ons brein liegt niet, ons brein vertelt ons wat we denken en wat we gaan doen. Gelukkig kunnen we dit inzetten om de consument te laten kopen wat hij wil kopen . Want - naar de woorden van Victor Lamme - ‘consumenten doen niet wat ze zeggen, en zeggen niet wat ze doen. Ons brein daarentegen liegt niet.’ Dit is één van de mooiste ontwikkelingen op het gebied van marketing op dit moment. Een ontwikkeling welke met de bètamens aan het roer al lang en breed in onze samenleving was geïmplementeerd. Wij zijn een makkelijk manipuleerbare kudde, in de woorden van Lamme. Laten we ons daarom ook leiden door degenen die hier verstand van hebben om dit te optimaliseren. De bètamens aan de macht!
Het wordt tijd voor de feiten!
Zelf ben ik bang voor een eventuele revolutie van de bètamens. Met een Economie&Maatschappij profiel, plus wat talen in de keuzeruimte op de middelbare school en rechten en filosofie op de universiteit zal ik het er straks als pure alfamens slecht van af brengen. Omdat ik mijzelf als ondergesneeuwde in de revolutie van de bètamens zie probeer ik me bij deze overtuigende woorden van Lamme niet neer te leggen. Al opkrabbelend stel ik mijzelf nog een enkele vraag, Luyendijk was bang voor de onbevattelijke wiskundige modellen waarmee de bankensector door de quants gestuurd wordt. Zelfs de mensen binnen de sector begrijpen niet waar ze nu werkelijk mee bezig zijn. Aldus de quant: “Philosophically, mathematics is a common language by which to describe the world. It's a language I love, almost too much for my own good.”
De complexe taal van de ‘armourers of the financial industry’ is oncontroleerbaar, slechts de geniale bètamens kan een fractie begrijpen van de complexe systemen. De quant zelf zegt in het interview dat hij zijn ziel verkocht heeft door zijn intelligentie in dienst te stellen van de financiële sector, een verwijt welke ik Lamme ook maak. De vraag die wij onszelf moeten stellen is of wij onze ziel ook willen verkopen aan de bètamens? Kan de argumentatie van de alfamens ons niet juist helpen om gedrag in perspectief te plaatsen, om de menselijke activiteit niet slechts te degraderen tot gedetermineerd handelen, maar cultuur, geschiedenis en maatschappelijke aspecten een rol te laten spelen? Het tijdperk van de bètamens waar Lamme voor pleit is in mijn ogen niet nastrevenswaardig. Als Lamme spreekt over scholing zonder maatschappelijke vakken, waarbij geschiedenis als eerste van de lijst gestreept kan worden, kan ik me goed in de angst vinden van Luyendijk en van de quant zelf. Lamme bepleit een wereld bestuurt door één type mens, namelijk de bètamens, de mens wordt zo als cijfer onderdeel van een grote onoverzichtelijke formule. Het lijkt mij een waandenkbeeld dat er in de maatschappij geen ruimte meer wordt geboden voor beide types. Plaats de mens hierom niet als cijfer in een formule, maar in een wereld waarin de bètamens en de alfamens zij aan zij aan onze maatschappij werken.
Zie ook:
LOL
Dr. Brian Nosek, a University of Virginia psychologist, echoed those sentiments. "Reality is complicated and messy," he told The Huffington Post in an email. "Ideologies get rid of the messiness and impose a simpler solution. So, it may not be surprising that people with less cognitive capacity will be attracted to simplifying ideologies."