In de keuken staat een klein Irakees vrouwtje. Nou ja, niet echt klein, maar met de jaren is haar rug steeds krommer geworden. Ze haalt de deksel van de pan en schept de kubbah op mijn bord met rijst. Ik kan het vrouwtje, noch mijn maaltijd zien. Maar met de geuren die huiskamer instromen, vult haar stem de leemte tussen het meubilair in de kamer. “Weehob youm gheirak abdan, ahwa da alli mosh momkin abdan” klinkt het. De klanken zijn niet te omschrijven in woorden, zoals geen enkel partituur in woorden te vatten is.

Ik ben de eerste kleinzoon van dat Irakese vrouwtje. Ze kust me op mijn kruin, zet het bord met eten voor me neer en voegt zich bij mij aan tafel. Hoewel ik sommige woorden uit het liedje weet te  ontcijferen, kan ik mij niet voorstellen waar de tekst werkelijk over gaat. Maar dat het een liedje van de Egytische zangeres Um Khaltoum is, dat staat vast. Voor mij en oma was het altijd Um Khaltoum, is het nog steeds Um Khaltoum en zal het altijd Um Khaltoum blijven. Ik weet niet beter.

Volgens mijn vader waren de straten leeg als Um Khaltoum op de radio te horen was. Niet alleen de straten van Israel. Van Marrakech in Marokko tot Al Basrah in Irak zou mijn vader op de straten hebben kunnen spelen wanneer Um Khaltoum optrad. Als een optreden op de radio te horen was,  zat elk persoon die een ware liefde heeft gekend naast een radio om naar de diva te luisteren. Haar muziek emotioneerde mensen in Egypte onder het regime van Gamal Abdel Nasser en onder koning Faisal II in het toenmalige Koninkrijk Irak.

Met haar muziek stond de Arabische boomgaard in volle bloei.

In het begin van dit jaar zou de vermeende Arabische Lente aanvangen. Natuurlijk stond Tahrirplein vol met betogers. Natuurlijk was de menigte op komen draven door een paar Facebook-berichtjes. Natuurlijk kon Mubarak niet serieus menen dat zijn laatste uur nog niet had geslagen. Ja, de Arabische Lente lijkt te zijn begonnen!

Maar niets is minder waar. De Arabische Lente was al lang daarvoor begonnen. Toen de straten leeg waren en mijn vader met zijn fiets op de autoweg kon crossen. Hoewel Tahrirplein druk was in 2011, is het plein nog nooit zo vol geweest als op de dag dat Um Khaltoum werd begraven op 5 februari 1975. Met haar muziek stond de Arabische boomgaard in volle bloei.

Daniel Barenboim zegt dat de kracht van muziek zit in het feit dat het tot alle elementen van het menselijk wezen spreekt. Het dier, de emotie, het intellect en het spirituele in de mens worden allemaal aangesproken door muziek. Muziek laat daarmee zien dat alles met elkaar verbonden is. Het stelt mij teleur dat er dit jaar geen moment aandacht is besteed aan de grootste bijeenkomst ooit op het Tahrirplein. Op 5 februari 1975, werd de bindende kracht van muziek herdacht in plaats van de vernietigende kracht van politieke regimes. Het verschil van beide bijeenkomsten op het Tahrirplein is tekenend. Het zou kunnen aantonen dat het plein een signaal is voor Europese zelfreflectie.

De Eurozone is een middel om de mensen waar wij mee verbonden zijn te steunen.

Europese zelfreflectie zou met name van pas kunnen komen bij de benadering van de staatsschuld van Griekenland of de Ierse fiscale crisis. Um Khaltoum toont dat we als mens meer verbonden zijn met de burgers in die landen, dan de politieke twisten doen vermoeden. De suggestie echter, dat deze problematische landen de Eurozone moeten verlaten, toont een fundamenteel onbegrip van het doel van de Eurozone. Juist een solidaire houding ten aanzien van de Grieken en de Ieren is noodzakelijk. De Eurozone is een middel om de mensen waar wij mee verbonden zijn te steunen. Als we ze daarentegen uitstoten dan ontkennen we een deel van onszelf als mens. We stoten in dat geval namelijk iemand af waarmee we al verbonden zijn. Met of zonder Eurozone.

Elke keer als ik mijn oma in Israel bezoek sta ik met een been op het Tahrirplein en met mijn andere been in een boomgaard die zo mooi in volle bloei staat. Als ik in de toekomst kinderen heb hoop ik daarom dat ik met hun moeder kan luisteren naar een artiest van het kaliber van Um Khaltoum. Zo kunnen mijn kinderen, en hun leeftijdsgenootjes in Madrid, Dublin en Athene, rustig leren fietsen. Op straat.