In de euforie rondom het prachtige concert van het Simón Bolívar Symphony Orchestra onder leiding van Gustavo Dudamel in het Concertgebouw afgelopen donderdag was volop aandacht voor het bijzondere project waaruit dit orkest is voortgekomen. Door het project El Sistema krijgen tienduizenden kansarme kinderen in Venezuela muziekles. Juist muziek helpt deze kinderen, want zoals oprichter José Antonio Abrue beschrijft: 'Het meest tragische van armoede is niet het gebrek aan een dak boven je hoofd en brood, maar het gevoel niemand te zijn (...). De waarheid is dat muziek het zelfbeeld en lot van zulke kinderen kan veranderen.' Het zijn niet alleen mooie woorden; uit onderzoeken van de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank is gebleken dat de alumni van El Sistema beter presteren op school en opklimmen op de sociale ladder. Hoewel de situatie van Nederlandse kinderen onvergelijkbaar is met Venezuelaanse, is het voor de laatste straks makkelijker om muziek te maken. In Nederland bezitten we een prachtig netwerk van muziekscholen dat het voor ieder kind laagdrempelig en goedkoop mogelijk maakt om op muziekles te gaan.

...een volgende aanval op het rijke Nederlandse cultuurlandschap dat als een aangeschoten ree langzaam lijkt dood te bloeden.

Maar terwijl we applaudisseren voor het jeugdorkest uit Venezuela, worden er in Nederland tientallen muziekscholen gesloten vanwege de bezuinigingen. Leeuwarden, met de ambitie culturele hoofdstad van Europa te worden, heeft geen geld over voor een muziekschool en diskwalificeert zich daarmee meteen voor die eretitel. En Almere, een stad met zoveel ambities en met een van de beste jeugdorkesten van Nederland, opent enkele jaren geleden een prachtige muziekschool om die vervolgens weer te sluiten en te roepen 'dat het orkest moet blijven'. Het wegbezuinigen van muziekscholen is gemakkelijk en de gevolgen zijn niet direct zichtbaar. De jeugdorkesten blijven nog wel even bestaan, fuseren, verdwijnen daarna langzaam en stil. Muziekles zal privé worden gegeven voor wie geld heeft en zo weer elitair worden. Al het goeds dat muziek kan brengen, jongeren 'een beter mens maken' zoals Dudamel zegt, is gemakkelijk vergeten. Draai het om en gebruik het concert van donderdag als inspiratie en investeer in muziekscholen en muziekeducatie om zo de Nederlandse jeugd een positieve impuls te geven.

Alles bij elkaar is dit gemeentelijk beleid een volgende aanval op het rijke Nederlandse cultuurlandschap dat als een aangeschoten ree langzaam lijkt dood te bloeden. Laten we in het nagenieten van het concert van het fantastische Simón Bolívar Symphony Orchestra ons eigen El Sistema niet vergeten.

Jacob van der Vlugt, student rechten en bassist UvA-orkest J.Pzn Sweelinck.

Dit artikel verscheen eerder in De Volkskrant.

Zie hieronder de registratie van het Holland Festival slotconcert met het Simón Bolívar Symphony Orchestra onder leiding van Gustavo Dudamel: