Seks is een gezamenlijke activiteit. Tenzij je geen partner kan vinden: dan ben je op jezelf aangewezen. Door de ongekende mogelijkheden van het internet is het niet moeilijk om jezelf hierbij te ondersteunen met prikkelend beeldmateriaal. Met de alomtegenwoordigheid van porno is een excuus om te masturberen nooit ver weg, maar het masturberen zelf blijkt voor velen een beschamende, of zelfs een te onderdrukken activiteit. Onterecht. De deugden en gevaren van masturbatie en internetporno verdienen juist meer aandacht binnen onze seksuele ontwikkeling.

Masturbatie zien als een heimelijke en schaamteopwekkende handeling is niet nieuw. Aan het begin van de twintigste eeuw startte de Amerikaan John Kellogg – ja, die van de ontbijtgranen – een campagne om jongeren te verbieden te masturberen. Zijn oplossing voor dit ‘tegennatuurlijke probleem’? Bij de jongens besnijdenis uitvoeren, dat zou het masturberen vermoeilijken. Dit besluit is één van de voornaamste redenen waarom tot op de dag van vandaag meer dan de helft van de Amerikaanse mannen besneden is. Niet uit een religieuze overweging, maar omdat de oplossing van een preutse fabrikant de nieuwe standaard is geworden. Het mag een geluk heten dat Kellogg’s ideeën ter preventie van vrouwelijke masturbatie niet zijn aangeslagen: tegen overmatige prikkelingen diende er een sterk zuur aangebracht te worden aan de clitoris.

Masturberen is net zo natuurlijk en fijn als seks, of het eten van chocola

Nu zijn de meeste mensen niet van mening dat drastische maatregelen à la Kellogg nodig zijn om masturberen tegen te gaan; helemaal in het reine zijn we er ook nog niet mee. De seksuele revoluties van de afgelopen decennia hebben veel bewerkstelligd, maar spitsten zich vooral toe op coïtale seks. Kinderen worden gewezen op het gevaar van geslachtsziektes, het belang van veilig vrijen, mutual consent en de rol van liefde: masturbatie kwam nauwelijks aan de orde.

Dit is een groot gebrek, want seksuele ontdekking begint bij jezelf. De meest uiteenlopende problemen rondom seks, seksualiteit en gender komen voort uit het ongemak met onze eigen seksualiteit. Er bestaat een incongruentie tussen de seksualiteit naar buiten en de privé-seksualiteit. Over de één spreken we, over de ander niet. Op hormonaal niveau zijn de positieve effecten van masturbatie echter gelijk aan coïtale seks: er komen bij het klaarkomen dezelfde stoffen vrij, zoals endorfine en serotonine, die een euforisch gevoel opleveren. Daar is niets schadelijks of tegennatuurlijks aan. Masturbatie is net zo natuurlijk en fijn als seks, of het eten van chocola.

In het pre-internettijdperk verliep de persoonlijke seksuele ontdekking stapvoets, en was je gewezen op je fantasie of een heimelijk verkregen naaktblaadje. Met de komst van het internet heeft de porno-industrie echter een enorme sprong gemaakt, in diversiteit en beschikbaarheid. Met een mobiel apparaat is iedereen in staat om direct de meest uiteenlopende soorten erotisch materiaal te ontdekken, van ‘kuise’ naaktfoto’s tot anal gangbangs.

Er bestaat altijd de mogelijkheid een endorfine-rush na te jagen

De uitgebreide beschikbaarheid van seksvideo’s kan niet alleen het beeld van ‘normale’ seks bij tieners verdraaien, maar heeft ook een nieuw soort verslaving als gevolg. Er bestaat altijd de mogelijkheid om een prikkelend beeld te zoeken en de endorfine-rush na te jagen. Verslaving ligt hier op de loer en het is makkelijker dan ooit hier aan toe te geven.

Deze verslaving van overmatig masturberen heeft een heuse tegenbeweging opgeroepen. Op internetforum reddit.com bestaat bijvoorbeeld de subreddit ‘nofap’, gewijd aan het ophouden met masturberen voor een maand of een langere periode. Het gaat volgens de oprichters erom pornoverslaving tegen te gaan. Uit de berichten blijkt dat het merendeel van de (overwegend mannelijke) masturbatieverslaafden gefrustreerd is vanwege hun gebrek aan zelfbeheersing. Ze ontzeggen zichzelf daarom zelfstandig seksueel genot, omdat ze denken niet om te kunnen gaan met de vrijheid van het internet.

Is de porno-industrie dan de schuldige van masturbatieverslaving? Nee, want hoe schimmig en afkeurenswaardig die industrie ook kan zijn, ze is nooit verantwoordelijk voor onze omgang ermee. Het probleem ligt bij ons eigen internetgebruik.

Masturbatieverslaving draait om de vrijheid om oneindig te kunnen masturberen. Met die vrijheid moeten we leren omgaan, maar dat geldt ook voor het masturberen zelf. Binnen de seksuele voorlichting besteden we nog niet genoeg aandacht aan de persoonlijke seksuele ontdekking. In plaats van de acceptatie dat masturberen een natuurlijk onderdeel is van je seksualiteit, je eigen lichaam en je eigen driften, blijft het nu veelal onbesproken. Hierdoor weten veel pubers niet goed hoe zich te verhouden tot masturberen en schamen zich derhalve om hun ‘stiekeme genot’.

Je afwenden van je natuurlijke neiging om te masturberen is een ontkenning van je seksualiteit

De schaamte is problematisch, maar op te lossen door open gesprekken. Problematischer is de ongecontroleerde digitale vooruitgang. Kinderen zijn steeds vroeger in het bezit van digitale middelen en hebben dus steeds eerder toegang tot pornografisch materiaal. Onwetendheid over dit onderwerp is schadelijker dan het verstrekken van (expliciete) informatie. Webcamchantage bijvoorbeeld, waarbij tieners worden gechanteerd middels een seksueel experimentje, zou minder vaak voorkomen bij gedegen voorlichting.

Het is nodig om op jonge leeftijd de mogelijkheden en de grenzen van het internet geschetst te krijgen. Zo worden persoonlijke drama’s of schaamtegevoelens voorkomen.

Dat bereiken we niet door het instellen van een censurerend ouderlijk slot. Er moet een open voorlichting komen over masturbatie, en over internetporno. Het is niet erg of tegennatuurlijk om te masturberen, zoals Kellogg dacht, maar door het internet stuiten we met onze impuls om te masturberen op ongekende mogelijkheden. In de confrontatie met internetporno je afwenden van je natuurlijke neiging om te masturberen, zoals de no-fappers, is een ontkenning van je eigen seksualiteit. Leer opgroeiende kinderen dat internetporno een verrijking is – maar een verrijking die gedegen uitleg verdient.