Afgelopen weekend mocht ik mee met het filosofisch programma Lowsofie op Lowlands, met in het bijzonder filosofische talentenjacht (met knipoog) So You Think?! (wederom een knipoog). Een klein verslag:
Op zaterdag- en zondagochtend gingen drie jonge filosofen met elkaar de strijd aan omtrent de vraag ‘hoe doe je goed?’. Op zaterdag hielden Timon de Groot, Rosalie Schnoor en Jochum Damstra (dagwinnaar) een kort verhaal van tien minuten, op zondag was de beurt aan Fransijn Bulhof, Martijn Simons en Simon Gusman (dagwinnaar). Het publiek bepaalde via applaus wie de winnaar van de dag was, maar niet voordat een deskundige jury (Laurens Knoop, Marc Slors, Ad Verbrugge) hun mening hadden gegeven
Wat mij opviel was dat de vraag door bijna alle filosofen praktisch werd beantwoord, en dan vooral door stiekem de vraag te draaien naar ‘hoe maak ik de juiste keuze?’. Lijkt er erg op, toegegeven, maar het is toch echt een andere vraag in mijn ogen. Goed doen kan volgens mij zoveel meer zijn dan de juiste keuze maken.
Het meeste wat we goed doen, is volgens mij namelijk geen keuze. Lopen naar de supermarkt zonder te struikelen is geen keuze. Je vriendin niet vermoorden als ze ligt te slapen is niet elke nacht weer een overweging. Dit zijn geen actieve keuzes, maar toch behoorlijk goed als je het mij vraagt. Zijn niet de actieve juiste keuzes die je goed maakt, maar juist de vanzelfsprekendheden? ‘Wat is dan vanzelfsprekend?’ hoor ik u vragen. Het goede. Wellicht is het 'echte goede', zoals ingegeven door je hart (al dan niet omdat Jezus daar zit) geen keuze, maar fatsoen of beschaving. ‘Wat is dat dan?’ Dat weet ik ook niet precies, maar onderdeel zijn van een cultuur is nauwelijks een keuze te noemen. En wat als je hart je ingeeft tegen de heersende cultuur in te gaan, bijvoorbeeld door iemand te vermoorden. Is het dan nog goed?
Hoe zou dit komen? Dat ‘goed doen’ verworden is tot het maken van de juiste keuze? Het antwoord is misschien wel het best gegeven, misschien wel zonder dat hij het zelf weet, door een van de jonge filosofen zelf, namelijk door Timon de Groot. We zappen, we kiezen wat we willen zien, zonder te kijken naar wat er aan vooraf ging, uit voortkomt, of zonder zelf ook maar na te denken. We kiezen, maar of dat goed doen is?